AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan partisinin grup toplantısında konuşurken Suriye’ye yeni bir askeri harekatın artık an meselesi olduğunu söyledi.
Tel Rıfat ve Münbiç’i “teröristlerden temizlediklerini” öne süren Erdoğan, diğer bölgelerde de aşama aşama aynı uygulamayı yapacaklarını kaydetti. Erdoğan, “Türkiye’nin bu meşru güvenlik adımlarına kim destek olacak göreceğiz. İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği konusunda yaklaşımımız, fırsatçılık değil terör ile mücadele konusunda ilkeli bir duruştur. Ümit ediyoruz ki, hem bu iki ülke hem de onların üyeliği için canhıraş uğraş gösterenler, Türkiye’nin güvenlik hassasiyetlerini anlar ve gerekeni yapar. NATO içinde yükümlülüklerini yerine getiren bir ülke olarak biz de üzerimize düşeni yaparız” ifadelerini kullandı.
Suriye operasyonu beklenirken Türkiye’de ise derinleşerek süren bir ekonomik kriz yaşanıyor. Dersimiz Tarih programında Ahval Genel Yayın Yönetmeni Yavuz Baydar Profesör Baskın Oran ile birlikte günümüz Türkiyesi’nin yaşadığı gelişmelere ışık olması açısından “Osmanlı’nın nasıl battığı ve savaşa nasıl bulandığı” konusunu ele aldılar.
Konunun iki kelimelik bir cümlede özetlenmesinin iyi olacağını vurgulayan Baskın Oran, birincisinin ‘Iskalama ikincisinin ise “İnkâr’ olduğunu kaydetti.
Baskın Oran sözlerini şöyle sürdürdü:
“Osmanlı, batmaya, ‘merkantilizm’, yani Okyanus aşırı ticaret kapitalizmini ıskalamak yüzünden girdi, 16. yüzyılın başından itibaren ve 20. yüzyılın ilk on yılında da Ermeni meselesini ‘inkâr etmek’ yüzünden de battı.
Batı ilk defa 15. yüzyılın sonunda Okyanus aşırı seyahati keşfederek yayılmaya başladı. Bu birinci yayılmadır, itici gücü Merkantilizm’dir. Bunun sonucu sömürgeciliktir. İkinci yayılma, 1870’lerde başladı ve itici gücü Sanayi Devrimi, sonucu da emperyalizmdir. Üçüncü yayılma ise 1970’lerde başladı, iletişim devrimi itici gücü oldu ve hala devam etmektedir.
Osmanlı’nın iki tane gelir kaynağı vardı. Biri, ders kitaplarında ‘gaza’ – ‘fütuhat’ diye adlandırılan her ilkbaharda yağmaya çıkmaktır. Osmanlı Avrupa’yı yağmaya çıkmıştır. Yağmalayabildiği yağmalamak, yağmalayamadığını ise vergilendirmek.
İkincisi ise Baharat veya İpek yolu diye bildiğimiz, Batı tüketim alanı ile Uzak Doğu üretim alanı arasındaki ticaretin Osmanlı alanından geçmesidir. Bu, ticareti sadece gayrimüslimlere bırakmış olan Osmanlı için çok büyük bir gelir kaynağıydı.
1492’de Batı tüccarı Hindistan’a gideceğini sanırken Amerika’yı keşfetti. Bugün Amerikalılar dikkat ederseniz, kızılderililere Indians derler.
Üzerinden geçen ticaret yolları okyanusa kayınca, Osmanlı için her bahar aylarında talana çıkmak güçleşti ve sonunda da bitti. 1699 Karlofça Antlaşması ile bitti. Osmanlı son derece realist davrandı ve kapitülasyonlar dayatıldı. Öte yandan 1870’de Sanayi Devrimi başladı ve o zaman Osmanlı’yı kurtarmış olan kapitülasyonlar bu sefer ise Osmanlı’nın celladı oldu…
Yavuz Baydar ve Baskın Oran’ın konuştuğu “Iskalama ve inkar’: Osmanlı nasıl battı?” başlıklı Dersimiz Tarih’i izlemek için: